Barış planının temelinde çekilme ve güvenlik var
Ukrayna Lideri Zelenski tarafından bir süredir dile getiren 10 maddelik ‘barış formülü’nün detayları ortaya çıktı. Maddelerde Rusya’nın çekilmesinden toprak bütünlüğü ve nükleer güvenliğe kadar birçok konu var. Moskova önerilere karşı.
Ukrayna Devlet Başkanı Vlodomir Zelenski’nin video konferans yönetimiyle katıldığı Kasaım’daki G20 Zirvesi’nde dile getirdiği 10 maddelik ‘barış formülü’nün detayları ortaya çıktı. Şubat ayında savaşın birinci yyılında yapılması planlanan ‘küresel barış zirvesinde’ tekrar gündeme gelecek olan maddelerden en dikkat çekici olanı Avrupa-Atlantik bölgesinde güvenliği sağlayacak birliğin kurulması.
Rusya’nın işgal ettiği bölgelerden gerçi çekilme şartının da yer aldığı maddeler şu şekilde:
•Nükleer Güvenlik: Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan ve şu anda Rus işgali altında bulunan Zaporijya ve çevresinde güvenliğin yeniden tesisine odaklanılması.
•Gıda Güvenliği: Ukrayna’nın, dünyanın en yoksul ülkelerine yaptığı tahıl ihracatının korunması ve güvence altına alınması.
•Enerji Güvenliği: Rus enerji kaynakları üzerindeki fiyat kısıtlamalarına odaklanmanın yanı sıra Ukrayna’ya, yarısı Rus saldırıları nedeniyle zarar gören enerji altyapısını onarması için yardım.
•Esirlerin ve sürgünlerin serbest bırakılması: Savaş esirleri ve Rusya’ya sürgün edilen Ukraynalı çocuklar dâhil tüm tutukluların ve sürgün edilenlerin serbest bırakılması.
•Toprak bütünlüğü: Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün yeniden tesisi ve Rusya’nın BM Şartı uyarınca bunu yeniden teyit etmesi ki Zelenskiy bunun zaten “müzakereye bağlı olmadığını” söylemişti.
•Rus birliklerinin geri çekilmesi: Rus askerlerinin geri çekilmesi, çatışmaların durdurulması, Ukrayna’nın Rusya ile olan devlet sınırlarının yeniden tesisi.
•Adaletin tesisi: Rus savaş suçlularının yargılanması için özel bir mahkeme kurulması da dâhil olmak üzere adaletin tesisi.
•Çevrenin korunması: Ekosit (ekolojik tahribat), mayın temizleme ve su arıtma tesislerinin restorasyonuna odaklanarak çevrenin korunması.
•Çatışmanın tırmanmasının önlenmesi: Ukrayna için garantiler de dâhil olmak üzere Avrupa-Atlantik alanında güvenlik mimarisinin oluşturulması.
•Savaşın sona erdiğinin teyidi: Savaşın sona erdiğinin teyidi olarak ilgili taraflarca imzalanmış (bağlayıcılığı bulunan) bir belge.
KREMLİN PLANA KARŞI
Rusya, Zelenski’nin barış önerisini reddediyor. Moskova’dan yapılan açıklamada, Ukrayna’nın yaklaşık beşte birini oluşturan kontrol altına alınan hiçbir toprak parçasından vazgeçilmeyeceği dile getirildi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ukrayna’nın Rusya’ya yeni bölgelerin katılımı dahil olmak üzere bugünkü gerçeklikleri dikkate almayan hiçbir ‘barış planının’ olamayacağını belirtti. Kremlin Sözcüsü, bu gerçeklikleri dikkate almayan hiçbir barış planının kabul edilme gibi bir durumun olmayacağını sözlerine ekledi.
Öte yandan Peskov, Rusya’nın Kosova’da istikrarsızlaştırıcı rol oynadığı görüşünün doğru olmadığını dile getirerek, Sırbistan’ın yakın müttefikleri olduğunu kaydetti. Sözcü, “Rusya’nın Kosova’daki krizle ilgisi yok, fakat Sırbistan’ı destekliyor” dedi.
