Güney Kore Devlet Başkanı sıkıyönetim kararının ardından görevden alınmakla karşı karşıya

Güney Kore’deki muhalefet partileri, ülkeyi siyasi kargaşaya sürükleyen kısa süreli sıkıyönetim kararının ardından istifa etmesi yönünde artan çağrılarla karşı karşıya kalan Devlet Başkanı Yoon Suk Yeoul’un görevden alınması için Çarşamba günü bir önerge sundu.

Yoon’un azledilmesi için parlamentonun üçte ikisinin ve ülkenin Anayasa Mahkemesi yargıçlarından en az altısının desteği gerekiyor.

Meclis Başkanı Woo Won-sik, önergenin görüşülmesi için iki gün içinde gerçekleşebilecek bir oturuma hazırlanıyor.

Yoon’un kıdemli danışmanları ve sekreterleri topluca istifa etmeyi teklif ederken, Savunma Bakanı Kim Yong Hyun’un da aralarında bulunduğu kabine üyeleri de istifa çağrılarıyla karşı karşıya kaldı.

Yoon salı günü televizyonda yaptığı konuşmada aniden ülkede sıkıyönetim ilan ederek “devlet karşıtı” güçleri ortadan kaldırma sözü verdi. Ülkedeki muhalefeti Kuzey Kore’ye sempati duymakla suçlayan Yoon, sıkıyönetimin ülkeyi “yeniden inşa etmeye ve yıkılmaktan korumaya” yardımcı olacağını söyledi.

“Devlet karşıtı güçleri mümkün olan en kısa sürede ortadan kaldıracağım ve ülkeyi normalleştireceğim” derken, halktan kendisine inanmalarını ve “bazı rahatsızlıklara” tahammül etmelerini istedi.

Yoon’un açıklamasının ardından Güney Kore parlamentosunun 190 milletvekili kararnameyi oylamak üzere zorla kapatılan meclis binasına girdi ve kararname Yoon’un kararnameyi kabul etmesinden sadece altı saat sonra çarşamba sabahı erken saatlerde resmen kaldırıldı.

Parlamentoda çoğunluğu elinde bulunduran muhalefetteki Demokrat Parti, Yoon’un ilanını yasa dışı olarak nitelendirdi ve istifa etmesi için adım atmasını talep etti.

“Yoon’un sıkıyönetim ilanı aslında geçersizdi ve anayasanın ağır bir ihlaliydi. Bu ciddi bir isyan hareketidir ve Yoon’un görevden alınması için mükemmel bir zemin oluşturmaktadır,” denildi.

Yoon görevden alınırsa, Anayasa Mahkemesi akıbeti hakkında karar verene kadar anayasal yetkileri elinden alınacak ve ülkenin Başbakanı Han Duck-soo, başkanlık sorumluluklarını devralacak.

‘Ciddi endişe’

Güney Koreliler, Asya demokrasisinde yaklaşık 50 yıldır ilk kez sıkıyönetim ilan edilen Yoon’un kararına şokla tepki gösterdi.

Sıkıyönetim ilan edildiğinde, basın özgürlüğü, toplanma özgürlüğü ve diğer hakların yanı sıra mahkemelerin yetkilerini kısıtlamak için “özel önlemler” alınabiliyor.

Yerel medyaya göre, Yoon’un açıklamasının ardından Güney Kore ordusu parlamento ve “toplumsal karışıklığa” neden olabilecek diğer siyasi toplantıların askıya alınacağını söyledi. Ordu, kararnameyi ihlal eden herkesin herhangi bir emir olmaksızın tutuklanabileceğini söyledi.

Güney Kore anayasasına göre devlet başkanı, barış ve düzeni korumak için askeri güç kullanılmasını gerektiren “savaş zamanı, savaş benzeri durumlar veya diğer benzer ulusal acil durumlarda” sıkıyönetim ilan edebiliyor.

İşleyen ve nispeten barışçıl bir demokrasi olan Güney Kore’nin şu anda böyle bir durumda olup olmadığı tartışmalı.

Washington’da Beyaz Saray, ABD’nin Seul’deki olaylardan “ciddi endişe” duyduğunu söylerken, Başkan Joe Biden’ın yönetiminden bir sözcü, Yoon’un kararından önceden haberdar edilmediklerini ve Güney Kore hükümetiyle temas halinde olduklarını belirtti.

Son aylarda onaylanma oranı düşen Yoon, 2022’de göreve geldiğinden bu yana muhalefet kontrolündeki parlamentoya karşı gündemini kabul ettirmekte zorlanıyor.

Hükümeti özellikle gelecek yılın bütçe tasarısı konusunda muhalefetle çıkmaza girmiş durumda.

Yoon televizyonda yaptığı açıklama sırasında muhalefeti, “vatandaşlarımızın özgürlük ve mutluluğunu yağmalayan utanmaz Kuzey Kore yanlısı devlet karşıtı güçler” olarak tanımladı.