Leyen, Fransa’nın itiraz ettiği AB-Mercosur anlaşmasına son şeklini vermek üzere Uruguay’da

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB-Mercosur serbest ticaret anlaşmasını sonuçlandırmak üzere Latin Amerika’ya giderken, Avrupa’da bu girişime karşıtlıkla bilinen Fransa yeni bir siyasi krizle yüzleşti.

Von der Leyen perşembe günü X’ten yaptığı paylaşımda, “Latin Amerika’da inişe geçtik, AB-Mercosur anlaşmasının bitiş çizgisi göründü,” dedi ve ekledi: “Hadi çalışalım. Elimizde 700 milyonluk bir pazar yaratma şansı var. Dünyanın bugüne kadar gördüğü en büyük ticaret ve yatırım ortaklığı. Her iki bölge de bundan faydalanacak.”

Paris’ten yanıt gecikmedi. Elysee’den yapılan açıklamada Fransa Cumhurbaşkanı’nın Ursula von der Leyen ile görüştüğü ve anlaşmanın “mevcut haliyle kabul edilemez” olduğunu söylediği belirtildi.

Açıklamanın devamında Fransa’nın “tarımsal egemenliğini savunmaya amansızca devam edeceğine” vurgu yapıldı.

Fransa, Mercosur ülkeleri – Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay – ile AB arasında bir serbest ticaret bölgesi oluşturmayı amaçlayan anlaşmaya şiddetle karşı çıkıyor. Ancak von der Leyen, neredeyse yirmi yıldır devam eden müzakerelerin önünü açmak için baskı yapmaya istekli görünüyor.

Mercosur konusunda 2019 yılında bir anlaşmaya varılmıştı, fakat AB’nin Güney Amerika’dan gelen sığır eti, şeker ve kümes hayvanları gibi malların kotaları için daha düşük gümrük vergileriyle pazarlarını açmayı taahhüt edeceği için bazı AB üye ülkeleri tarım sektöründeki kaygılar nedeniyle buna engel olmuştu.

Komisyon sözcüsü perşembe günü yaptığı açıklamada, Ticaretten sorumlu Komisyon Üyesi Maros Sefcovic’in de iki gün boyunca Mercosur ülkelerinin bir araya geleceği Uruguay’ın başkenti Montevideo’da olacağını teyit ederek “Nihai siyasi uzlaşmalar yarından itibaren görüşülecek” dedi.

Müzakerelerin son aşamasında Avrupalılar, Mercosur ülkelerinin ormansızlaşmayla mücadele taahhüdünün yanı sıra anlaşmaya çevre standartlarının da eklenmesi için çabalıyordu.

Çiftçilerinin baskısı altındaki Paris aylardır anlaşmanın sonuçlandırılmasına karşı çıkarken, Almanya ve İspanya’nın itici gücüyle Komisyon yıl sonuna kadar bir anlaşma imzalanmasını hedefliyor.

Sözcü, “Avrupa Komisyonu ticaret anlaşmalarını müzakere etme konusunda münhasır yetkiye sahiptir” dedi ve ekledi: “Komisyon bunu Fransa da dahil olmak üzere üye devletlerden aldığı yetki temelinde yapar.”

Bu hafta başında Avrupa Parlamentosu Ticaret Komitesi Başkanı Alman sosyalist milletvekili Bernd Lange, “Fransa’daki duygusal durumun” müzakereleri sonuçlandırmak isteyenler için “bir sorun” teşkil ettiğini söyledi.

Fransa’daki siyasi çalkantılar, anlaşmaya yönelik ulusal muhalefeti etkilemeyecek. Ulusal Meclis’teki 577 milletvekilinden 484’ü 26 Kasım’da önerilen anlaşmayı “kabul edilemez” olarak kınayan bir hükümet bildirisi lehinde oy kullandı.

Çarşamba günü Michel Barnier hükümetinin düşmesine neden olan güvensizlik oylamasına öncülük eden hem aşırı sağ hem de aşırı sol partiler anlaşmaya kökten karşı.

Paris Ticaret Bakanlığı’ndan bir yetkili birkaç gün önce Euronews’e yaptığı açıklamada “Ne olursa olsun, yeni bir ticaret anlaşmasına karşıyız” dedi.

Eğer anlaşma imzalanırsa Avrupa Birliği’nin 27 üye ülkesi tarafından kabul edilmesi gerekecek. Son haftalarda Fransa, anlaşmanın kabul edilmesini engellemek için üye devletleri ikna etmeye mesai harcıyor.

Polonya Fransa’nın bu koalisyonuna katılacağını çoktan duyurdu. Avusturya, Hollanda ve İrlanda ile de görüşmeler sürüyor. İtalyanların pozisyonu ise belirsizliğini koruyor, zira Dışişleri Bakanı Antonio Tajani çarşamba günü İtalyan çiftçilerin durumuyla ilgili endişelerini dile getirirken anlaşmayı desteklediğini de söyledi.

Anlaşmanın durdurulmasında ihtiyaç duyulan sayı, Avrupa nüfusunun en az yüzde 35’ini temsil eden dört üye devlet.

Fransız muhalefetine rağmen, 11 AB üye devleti Eylül ayında Ursula von der Leyen’e Komisyon’u vites yükseltmeye çağıran bir mektup gönderdi.

Çin gibi diğer güçlerin “hem ekonomik hem de politik olarak Latin Amerika pazarları üzerinde daha da güçlü bir etki kazandığı” bir zamanda anlaşmanın sonuçlandırılmasının aciliyetini vurguladılar.

Mercosur, Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay’ın üyelerinden oluşan bir ekonomik bloktur. Bu anlaşma, dünya çapında toplam ticaretin yüzde 25’ini kapsayarak, en büyük serbest ticaret bölgelerinden birini oluşturmayı amaçlamakta.

Müzakereler 2019’da tamamlandı ancak anlaşma henüz tüm taraflarca onaylanmış değil. AB içindeki bazı ülkeler, özellikle çevresel ve sosyal etkiler konusunda endişelerini dile getirdiği için süreçte sona gelinemedi.

Anlaşma, karşılıklı olarak birçok ürün üzerindeki gümrük vergilerinin azaltılmasını veya tamamen kaldırılmasını öngörüyor.

Örneğin, AB’nin otomotiv ve ilaç sektöründeki ürünleri Mercosur pazarına daha düşük tarifelerle erişim sağlayacak.

Mercosur ülkelerinden de AB’ye ihraç edilen sığır eti, kümes hayvanları, şeker ve diğer tarım ürünleri üzerindeki kotaların artırılması hedefleniyor. Bu nedenle Avrupa’da tarımla uğraşanlar anlaşmaya karşı çıkıyor.