Peru’da siyasi kriz: Göstericiler, olağanüstü hal ilanına rağmen başkent Lima’da toplanıyor
Peru’da bazı bölgelerde olağanüstü hal ilan edilmesine rağmen binlerce kişi yönetimi protesto için başkent Lima’da bir araya geldi.
Göstericiler, Peru Cumhurbaşkanı Dina Boluarte’nın istifasını, seçimlerin derhal yapılmasını ve parlamentonun feshedilmesini talep ediyor.
Cumartesi günü ilan edilen ve Lima ile diğer üç bölgede 30 gün süreyle yürürlükte kalacak olağanüstü hal, toplanma özgürlüğünü askıya alıyor, orduya düzeni sağlamak için müdahale yetkisi veriyor.
Latin Amerika ülkesinde eski Cumhurbaşkanı Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de Kongre tarafından görevinden alınması üzerine patlak veren olaylarda en az 42 kişi hayatını kaybetti.
“Şehrin kontrolünü ele geçirmek için toplanıyoruz”
Güneydeki Ilave eyaletinden protesto lideri Julio Vilca, pazartesi gününden itibaren “Lima’ya gitme kararı aldık” dedi. Protestocu gruplar, “şehrin kontrolünü ele geçirmek” için bir araya geldiklerini söylüyor.
Pazar gecesi, büyük bir polis gücü tarafından kuşatılan onlarca grup, “kahrolsun diktatörlük”, “Dina, Yozlaşmış katil” sloganları atarak şehir merkezinden Lima’daki turistik Miraflores bölgesine doğru yürüyüş yaptı.
İki aydır Lima’da bulunan Ayacucholu hemşire 25 yaşındaki Jasmin Reinoso, “Gösteri, Pazartesi ve Salı daha güçlü olacak. Boluarte’nin istifa etmesini ve parlamentoyu derhal kapatmalarını talep ediyoruz. Daha fazla ölüm istemiyoruz” diyor.
Dina Boluarte istifa etmeyecek
Peru Başbakanı Alberto Otarola, protestoların arkasında “uyuşturucu kaçakçılığı ve yasadışı madencilikle finanse edilen ve iktidarı zorla ele geçirmek isteyen küçük bir organize grup var” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Boluarte’nin istifa etmeyeceğini yineleyen Otarola, “Dina Boluarte’nin istifası anarşiye kapı açacağı için ülkenin bu sorunlardan geçtiği bir dönemde Boluarte’nin ayrılması sorumsuzluk olacaktır.” dedi.
Machu Picchu treni askıya alındı
Peru’nun 25 bölgesinden 10’unda, özellikle de protestoların merkez üssü olan güneyde yaklaşık 100 yol hala trafiğe kapatıldı.
Bu bölgeler arasında Puno, Arequipa ve Cuzco da bulunuyor. Ülkede turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerden Machu Picchu’ya giden tren de askıya alındı.
Yerel sendikalar turizm sektörünün kriz nedeniyle günde yaklaşık 1,7 milyon Euro kaybettiğini söylüyor.
Peru’da OHAL ilan edildi
Peru’da protestoların şiddetinin artması ve başkent Lima’ya sıçraması üzerine hükümet, 14 Ocak’ta bazı bölgelerde 30 günlüğüne olağanüstü hal (OHAL) ilan etti. OHAL kararı başta Lima olmak üzere Cusco, Callao ve Puno kentlerini kapsıyor.
Güvenlik güçlerine olağanüstü yetkiler veren 30 günlük OHAL kararı kapsamında ülke içerisinde toplanma, kişi hürriyeti ve anayasal konut dokunulmazlığı askıya alınıyor.
Peru basınına göre, hükümet karşıtı gösterilerde 11 Aralık 2022’den bu yana 48 kişi hayatını kaybetmiş, yaralı sayısı ise 700’ü geçmişti.
Seçimler Nisan 2024’te yapılacak
Peru’da protestolar, eski Cumhurbaşkanı Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de Kongre tarafından görevinden alınması üzerine patlak verdi.
Boluarte’nin erken seçim talebi üzerine Kongredeki oylamada, seçimin Nisan 2024’te yapılması kabul edildi.
Ölümler nedeniyle 17 Aralık 2022’de 2 bakan görevlerinden istifa etti, Ombudsman Ofisi savcılıktan “acil soruşturma” başlatmasını talep etti.
Castillo’nun görevden alınması
Peru Yüksek Mahkemesi, Castillo’ya verilen 18 ay önleyici hapis cezası kararına itirazı 30 Aralık 2022’de reddetti.
Eski Cumhurbaşkanı Castillo, hükümeti devirmekle suçladığı Kongre tarafından “kalıcı ahlaki yetersizlik” suçlamasıyla görevinden azledildi.
Castillo’nun görevinden alınması yönündeki karar, 7 Aralık’taki Genel Kurul Toplantısı’nda 6 “aleyhte”, 10 “çekimser” oya karşı 101 “lehte” oyla kabul edildi.
Kongrede Castillo’nun görevden azledilmesi kararına gerekçe olarak “kamu görevlerini gasbetme, devlet yetkilerinin işleyişini engelleme ve anayasal düzeni ihlal etmeye çalışmak” gösterildi.
Pedro Castillo, Kongreyi feshetme ve ulusal acil durum hükümeti kurma kararının ardından gözaltına alınmıştı.