Stellantis CEO’su Tavares istifa etti: Elektrikli araç bahsi neden ayrılmasına yol açtı?

Dünyanın en büyük otomobil üreticilerinden Stellantis’in CEO’su ve PSA-FCA birleşmesinin önemli mimarlarından Carlos Tavares, otomobil endüstrisi için çalkantılı bir dönemde yaklaşık dört yıllık görev süresini sona erdirerek 1 Aralık Pazar günü görevinden ayrıldı.

Bir kâr uyarısının Stellantis’in piyasa değerini neredeyse yüzde 50 düşürmesinden iki ay sonra yaptığı bu çıkış, eski otomobil üreticilerinin elektrikli araçlara (EV) geçişte karşılaştıkları zorlukları yansıtıyor.

Tavares’in istifasının ardından, yatırımcıların liderlik boşluğu ve otomobil üreticisinin gelecek stratejisini çevreleyen belirsizlikle ilgili belirgin endişelerle tepki vermesiyle, Stellantis hisseleri Avrupa’da sabah erken saatlerde yapılan işlemlerde yüzde 7’den fazla değer kaybetti.

Tavares, 2030 yılına kadar Avrupa’da yüzde 100 bataryalı elektrikli araç (BEV) satışını hedefleyen Stellantis’in 50 milyar euroluk elektrifikasyon yatırımını desteklemişti.

Ancak satışlar beklentilerin altında kaldı. Bank of America’nın en son EV Tracker’ına göre, Stellantis 2023’ün ilk yarısında yaklaşık 173.400 BEV satarken, satışlar 2024’ün ilk yarısında bir önceki yıla kıyasla yüzde 9 geriledi.

Bu düşüş, Stellantis’in küresel elektrikli araç pazarında zemin kaybetmesiyle aynı zamana denk geldi.

Stellantis’in elektrikli araç segmentindeki küresel pazar payı, Çinli elektrikli araç üreticilerinin rekabetçi fiyatlandırma ve inovasyonla öne geçmesiyle 2023’ün ilk yarısında yüzde 5,3 iken, 2024’ün ilk yarısında yüzde 3,5’e düştü.

Bu mücadeleler, Stellantis hisselerinin bu yıl yaklaşık yüzde 50 düşmesine ve Tavares’in liderliğine olan güvenin azalmasına katkıda bulundu.

Tavares’in çıkışı: Bundan sonra ne olacak?

Tavares, 2023 yılında 36,49 milyon avroluk tazminat paketiyle en yüksek maaş alan otomotiv yöneticisiydi.

Yolları ayırma kararının Stellantis’in yönetim kurulu üyeleri arasında oybirliğiyle alındığı bildirildi.

Stellantis, Tavares’i şirketin kuruluşuna ve ilk başarısına yaptığı katkılardan dolayı överken, yönetim kurulu ile CEO arasındaki iç anlaşmazlıklar ayrılmasında önemli bir rol oynadı.

Yönetim Kurulu Başkanı John Elkann, Tavares’in istifasının katalizörü olarak Stellantis’in gidişatına ilişkin “farklı görüşleri” gösterdi.

Stellantis yönetim kurulu Tavares’in halefi için bir arayış başlattı ve atamayı 2025 ortasına kadar sonuçlandırmayı hedefliyor. Elkann, bu geçiş döneminde şirkete rehberlik etmekle görevli yeni kurulan bir icra komitesine başkanlık edecek.

Sektörden sesler ve tepkiler

Otomobil üretim sektörü Tavares’in ayrılışına tepki göstermekte gecikmedi.

Eski Nissan ve Aston Martin CEO’su Andy Palmer, X’te (eski adıyla Twitter) Tavares’i “belki de birlikte çalıştığım en profesyonel otomobil adamı” ifadeleriyle övdü ve Stellantis’in yaratılmasında ve ikonik otomobillerin geliştirilmesindeki rolünü vurguladı. Palmer şunları ekledi: “Umarım tarih ona karşı nazik olur.”

Ancak diğerleri daha az sempatikti. İtalyan senatör Carlo Calenda Tavares’i yönetimsel yaklaşımı nedeniyle eleştirerek şunları söyledi: “Tavares’i özlemeyeceğiz. Sadece işçiler için geçerli gibi görünen Darwinist teorilerin savunucusuydu. Şimdi John Elkann’ı Parlamento’ya çağırmak daha da acil hale geldi.”

CNBC muhabiri Michael Wayland şunları kaydetti: “Tavares, ABD pazarını yanlış anladı, hacim ve yatırımlar yerine fiyatlandırma ve kâra öncelik verdi. Bu durum geleneksel tüketicileri yabancılaştırdı ve kalite düşüşlerine yol açtı.”

Yatırım analisti Brian Tycangco ise Stellantis’in yaşadığı zorlukların daha geniş bir eğilimi yansıttığı uyarısında bulundu: “Eski otomobil üreticileri en kârlı pazarlarında bile Çinli elektrikli araç markalarına karşı zemin kaybediyor. İnovasyon artık isteğe bağlı değil.”

Stellantis’i neler bekliyor?

Tavares’in ayrılışı, geleneksel içten yanmalı motorlardan elektrikli güç aktarma organlarına geçiş yapmaya çalışan eski otomobil üreticilerinin karşılaştığı zorlukların altını çiziyor.

Stellantis şimdi yoğunlaşan rekabet, düşen elektrikli araç satışları ve yatırımcı güvenini yeniden inşa etme ihtiyacı ile boğuşmak zorunda.

Alman devleri Volkswagen, BMW ve Mercedes-Benz de düşen elektrikli araç pazar payı ve artan Çin rekabeti gibi benzer zorluklarla karşı karşıya.

Elkann geçici olarak görevi devralırken, Stellantis inovasyon ile operasyonel mükemmelliği dengeleyebilecek bir lider bulma konusunda büyük bir baskı altında olacak.

Bir sonraki CEO’nun şirketin talihini tersine çevirip çeviremeyeceği belirsizliğini korurken, sadece elektrikli bir dünyada rekabetçi kalmak için savaşan Stellantis için değil, aynı zamanda daha geniş Avrupa otomobil üretim sektörü için de riskler yüksek.