‘Roxham Road’: Sığınmacıların Kanada’ya geçişlerde kullandığı yolun kapatılması tartışılıyor

New York ile Kanada’nın Quebec eyaletini bir birine bağlayan ‘Roxham Road’ adlı yol, Kanada’da düzensiz göçmenlerle ilgili tartışmaların odak noktasına yerleşti.
Son yıllarda on binlerce sığınmacı bu yolu kullanarak Amerika Birleşik Devletleri’nden Kanada’ya geçiş yaptı.
Quebec eyaletinde yerel hükümet, sayıları gittikçe artan sığınmacıları artık barındıramayacaklarını belirtiyor. Kanada basınına göre yakın zaman önce eyaletin Başkanı François Legault, Trudeau hükümetine bir mektup yazarak söz konusu geçişin kapatılmasını istedi. Yine Muhafazakar Parti lideri Pierre Poilievre’nin de Trudeau’ya bu yönde çağrıda bulunduğu bildirildi.
Muhalefetin bu yönde artan baskısıyla karşı karşıya kalan Justin Trudeau hükümeti, ‘açık bir ülke’ olmak ile kaçak göçün önüne geçme baskısı arasında kalmış görünüyor.
2021 yılı sonunda Covid-19 pandemisiyle ilgili kısıtlamaların kaldırılması sonrası ABD’den Kanada’ya geçişler yeniden artma eğilimine girdi.
Resmi rakamlara göre 2022 yılında yaklaşık 40 bin göçmenin büyük çoğunluğu Roxham Road üzerinden Kanada’ya geçti.
‘Roxham Road’ neresi?
Roxham, ABD-Kanada sınırı ile ikiye ayrılan bir yol. ABD’nin New York şehri ile Kanada’nın Quebec eyaletlerini bir birine bağlaylan yol, Montreal’in yaklaşık 50 kilometre güneyinde yer alıyor.
Yol, Kanada’ya geçen sığınmacıların en çok kullandığı güzergah üzerinde bulunuyor ve ülkeye resmi giriş noktası değil.
Bu toprak yol üzerinde, (Quebec tarafında sonradan asfaltlandı) Kanada federal hükümeti tarafından görevlendirilen bir güvenlik noktası bulunuyor. Burada sığınma talepleri değerlendiriliyor.
ABD’de Donald Trump’ın 2017 yılında başkan olmasıyla bu bu güzergah üzerinden Kanada’ya geçişler kayda değer oranda arttı.
Göçmenler neden Roxham geçişini kullanıyor?
‘Güvenli Üçüncü Ülke Anlaşması’ uyarınca sığınmacıların Kanada’ya ‘resmi sınır noktalarından’ girmeleri yasak.
Bu anlaşma, ABD ya da Kanada’ya giren sığınmacıların sığınma taleplerini vardıkları ilk ülkede yapmalarını zorunlu kılıyor.
Ancak anlaşmada bir boşluk var. Söz konusu anlaşma Roxham Road gibi resmi olmayan giriş noktalarını kapsamıyor. Roxham geçidi, iki resmi sınır kapısının arasında yer alıyor.
Sığınma talebinde bulunan bir kişinin resmi bir giriş noktası dışında herhangi bir yerden sınırı geçmesi normalde yasalara aykırı. Ancak sığınmacıların Kanada’ya girdikten sonra iltica başvurusunda bulunmasına yasal olarak izin veriliyor.
İstatistiklere göre sığınma başvurusunda bulunanların ezici çoğunluğu Roxham gibi resmi olmayan noktalardan giriş yaptı.
Roxham Road geçidi kapanabilir mi?
Kanada kamu yayıncısı CBC’e göre iktidardaki Trudeau hükümeti, Roxham yolunun ‘Güvenlik Üçüncü Ülke Anlaşması’ dışında herhangi bir yolla kapatılmasının mümkün olmadığını belirtiyor.
Ancak CBC’in Power & Politics programına konuşan ABD’nin Ottawa Büyükelçisi, söz konusu anlaşmanın yeniden ele alınmasının mevcut sorunu çözmeyeceği görüşünde olduğunu belirtti.
Kanada ve ABD, 2020 yılında resmi noktalar dışında sınırı geçmeye çalışan sığınmacıları geri çevirmek için bir anlaşma imzaladı. Ancak pandemi önlemlerinin bir parçası olarak imzalanan bu anlaşma, sınır önlemlerinin gevşetilmesiyle kaldırıldı.
Roxham yolunu ‘yasal geçiş noktası’ olarak tanımanın sorunu azaltabileceği çağrıları da yapılıyor ancak bunun yalnızca ABD ile müzakereler yoluyla gerçekleşebileceği belirtiliyor.
Roxham girişini fiziksel bariyerlerle kapatmanın da sığınmacıları başka noktalara sevkedeceği gerekçesiyle bu yola da şimdilik başvurulmuş değil.